Główne menu
 

Pierwsza krucjata

Trasa pierwszej wyprawy krzyżowej z Europy Zachodniej do Lewantu (1096-99) - szlak Rajmunda z Tuluzy, Roberta z Flandrii, Gofryda de Bouillon, Boemunda z Tarentu i ich wojsk.

Główni uczestnicy wyprawy

• Rycerstwo z Lotaryngii:
• Gotfryd de Bouillon, książę Dolnej Lotaryngii i hrabia Antwerpii
• Baldwin z Boulogne
• Eustachy, hrabia Boulogne
• Przedstawiciele Kościoła:
• biskup Ademar
• Normanowie:
• Boemund z Tarentu
• Tankred
• Robert z Normandii
• Francuzi (Frankowie)
• Robert, ksiażę Flandrii
• Stefan, hrabia Blois
• Hugon z Vermandois, młodszy syn króla Francji, Henryka I
• Prowansalczycy
• Rajmund, hrabia Tuluzy

Kalendarium przebiegu wyprawy

XI.1095 - synod kościelny w Clermont, papież Urban II wzywa do wyzwolenia Ziemi Świętej z rąk pogańskich Turków.

1095/96 - klęska tzw. "wyprawy ludowej"

koniec VIII.1096 - Z Europy wyruszają na Wschód pierwsze armie rycerskie: Lotaryngowie z Gotfrydem de Bouillon i Baldwinem z Bologne.

X.1096 - Normanowie z Italii (Boemund i Tankred) wyruszają z Bari. Wyruszenie Prowansalczyków na czele z Rajmundem z Tuluzy.

XII.1096-V.1097 - Krzyżowcy docierają do Konstantynopola. Pertraktacje z cesarzem Bizancjum, Aleksym I, na temat zamiarów krucjaty.

6.V.1097 - Przybycie pod mury Nikei, początek oblężenia miasta.

21.V.1097 - Zwycięska bitwa pod murami Nikei z posiłkami sułtana Ikonium, Kilidż Arslana.

19.VI.1097 - Nikea kapituluje przed wojskami bizantyjskimi.

30.VI.1097 - Zwycięstwo nad wojskami sułtana pod Doryleum okupione ciężkimi stratami.

VII - połowa VIII.1097 - Wyczerpujące marsz przez suche obszary centralnej Anatolii do Ikonium, które zajęto bez walki, podobnie jak wkrótce potem Herakleę. Rozdzielenie się krzyzowców: główna armia (Gotfryd, Rajmund, Boemund, Robert i inni) rusza na północny wschód, w kierunku miast zmieszkanych przez Greków i Ormian; oddziałki Tankreda i Baldwina wybieraja trudniejszą, południową trasę do Cylicji (poruszają się osobno).

• losy głównej armii - dość łatwy przemarsz przez zamieszkane przez Greków i Ormian tereny (Cezarea Mazaka) do ormiańskiego miasta Marasz. Tam postój do 15. X. 1097.
• losy oddziału Tankreda - Tanred maszeruje przez góry Taurus w kierunku miasta Tars w Cylicji na wybrzeżu M. Oródziemnego. Zajęcie wraz z Baldwinem Tarsu. Marsz wzdłuż wybrzeża, zdobycie Aleksandretty. Połączenie się z główną krucjatą. Głównym skutkiem działalności Tankreda i Baldwina w Cylicji jest powstanie tam ormiańskiego państwa Małej Armenii.
• losy oddziału Baldwina - marsz do Cylicji, zajęcie wraz z Tankredem Tarsu. Dalszy marsz przez Cylicję na wschód - Baldwin nie łączy się z resztą armii krzyżowej, lecz kontynuuje wyprawę w głąb Azji. Dotarcie nad górny Eufrat: miejscowi Ormianie (monofizyci) pomagają Baldwinowi oczyścić ten obszar z sił tureckich: zajęcie miast Ajn Tab i Turbessel (tam Baldwin spędził zimę 1097/98). 6.VI.1098 - wkroczenie do Edessy. Kupno Samosaty od lokalnego emira seldżuckiego. Baldwin hrabią Edessy i okolic - państewko to ma duże znaczenie jako klin wbity między tureckie emiraty Mosulu i Azji Mniejszej.

zima 1097/98 - Oblężenie Antiochii, kłopty żywnoociowe i zaopatrzeniowe krucjaty. Próba wyprawy na południe celem zdobycia żywności (Robert i Boemund) kończy się niepowodzeniem. Opanowanie Saint-Simeon na wybrzeżu morskim, dokąd przybywa flota genueńska. Wypady Turków z Antiochii nadsarpują siły oblegających.

luty 1098 - Pokonanie posiłków tureckich nadciągających z Aleppo.

początek marca 1098 - Flota angielska dociera do Saint-Simeon z posiłkami dla krucjaty (m.in. świeże siły z Italii i machiny oblężnicze przysłane przez cesarza Bizancjum). Pełne okrążenie Antiochii - zamknięcie pierścienia oblegających.

2/3.VI.1098 - Zdobycie Antiochii z wyjątkiem cytadelii.

9.VI.1098 - Armia turecka z Mosulu z atabegiem Kurbughiem na czele okrąża krzyżowców w Antiochii.

28.VI.1098 - Krzyżowcy wychodzą z miasta i w krwawej bitwie pokonują Kurbugha zmuszając go do odwrotu. Zajęcie antiocheńskiej cytadeli przez Boemunda.

VIII.1098 -Epidemia w zdobytej Antiochii, śmierć bp Ademara

koniec XI.1098 - Krucjata opuszcza Antiochię ( miasto pozostaje pod faktyczną władzą Boemunda) i rusza na południe.

12.XII.1098 - Zajęcie miasta Ma'arrat an Numan.

13.I.1099 - Niepełne wojsko krzyżowców (jedynie Rajmund, Tankred i Robert z Normandii) wyrusza do Ziemi Świętej. Boemund zostaje w Antiochii. Gotfryd i Robert z Flandrii po paru tygodniach ruszają także do Palestyny. Grupa Rajmunda maszeruje w głębi lądu, przekracza Orontes i zdobywa twierdzę Hisn al-Akrad (późniejszy zamek Crac des Chevaliers). Grupa Gotfryda maszeuje wzdłuż wybrzeża, zajmując m.in. Tortosę. Obie grupy łączą się pod Arką.

III.1099 - oblężenie Arki.

IV-V.1099 - marsz połączonej armii krucjaty wybrzeżem Lewantu, miasta: Bejrut, Akka i inne okupują się krzyżowcom. Po zajęciu Ar-Ramli krucjata staje u wrót Ziemi Świętej.

7.VI.1099 - Krzyżowcy stają pod murami Jerozolimy. Poczatek oblężenia.

13.VI.1099 - Nieudany szturm na miasto.

17.VI.1099 - Flotylla genueńsko-angielska wpływa do Jaffy z zapasami żywności i materiałów do budowy machin oblężniczych.

14.VII.1099 - Kolejny nieudany szturm miasta.

15.VII.1099 - Zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców.

lipiec/sierpień 1099 - Spory między krzyżowcami spowodowane obiorem świeckich i kościelnych władz Ziemi Świętej. Ostatecznie Gotfryd zostaje zwierzchnikiem świeckim ("Obrońca Grobu Owiętego."), a Arnulf z Rohes (kapelan Roberta z Normandii) patriarchą Jerozolimy. Rajmund i Prowansalczycy opuszczają miasto.

12.VII.1099 - W bitwie pod Askalonem krzyżowcy rozgramiają wojska fatymidzkie chcące odbić Jerozolimę. Nieudana próba zajęcia Askalonu. Praktycznie koniec I krucjaty jako wspólnego działania łacinników w Lewancie.
 

Podział zdobyczy wojennej

-Robert z Flandrii i Robert z Normandii odpływają wraz ze swymi wojskami z Lewantu.

-Boemund kontynuując umacnianie swego antiochańskiego państwa wplątał się w walki z emirami damaszkańskimi i w 1100r. dostał się do ich niewoli, gdzie spędził kilkanaście lat. Księstwo Antiochi po nim przejął siostrzeniec Tankred.

-Gotfryd zabrał się do organizacji i poszerzania terytorium Królestwa Jerozolimskiego. Szybko jednak (1100) zmarł na skutek choroby zakaźnej, a jego miejsce zajął jego brat Baldwin.

-Legat papieski Daimbert zastąpił Arnulfa zostając patriarchą Jerozolimy.

-Rozgoryczony dwukrotnym odsunięciem go od udziału w owocach zwycięstw (Antiochia i Jerozolima) krucjaty Rajmund zdołał wykroić dla siebie małe hrabstwo Trypolisu obejmujące wąski odcinek wybrzeża z Arką i Tortosą.

-Hrabstwo Edessy pozostało w rękach Lotaryńczyków: Baldwina z Boulogne zastąpił jego kuzyn, Baldwin z Le Bourg.

-Rozpoczęła się ostra rywalizacja włoskich republik kupieckich (Wenecja, Genua, Piza) o wpływy handlowe w Lewancie.

-W krótkim czasie powstały dwa zakony rycerskie, które z czasem stały się poważnymi siłami politycznymi i militarnymi Lewantu: templariusze (ok. 1118r.) i joannici, czyli szpitalnicy (ok. 1125). Potem powstały analogiczne zakony: hiszpański Montjoye (1180) i niemiecki Krzyżaków (ok. 1190)...